Profilaktyka1
Profilaktyka pierwotna otyłości jest szerokim zagadnieniem, które obejmuje wszystkie działania mające na celu zapobieganie przyrostowi masy ciała i rozwojowi otyłości w szczególności działania z zakresu polityki zdrowotnej i ochrony zdrowia.
Profilaktyka wtórna otyłości jest skierowana na zapobieganie przyrostowi masy ciała i zapobieganie rozwojowi powikłań otyłości.
Dieta1
Zasady leczenia żywieniowego
Zadbaj o styl życia:
- bądź świadomy swoich nawyków
- nie jedz w samotności
- sprawdzaj etykiety produktów spożywczych
- ograniczaj spożycie żywności wysokoprzetworzonej
- naucz się cieszyć posiłkami
Wybierz zdrową żywność:
- jedz produkty roślinne
- stosuj zdrowe tłuszcze
- wybieraj wodę jako napój
- wybieraj produkty pełnoziarniste
Zbuduj zdrową relację z odżywianiem:
- celebruj posiłki
- naucz się rozróżniać głód od apetytu, jedz, żeby zaspokoić głód, a nie zachcianki
- planuj skład posiłków
- zaangażuj innych w planowanie i przygotowywanie posiłków
- wybieraj te tradycje polskiej kuchni, które będą wspierać zdrowe nawyki żywieniowe
- spróbuj poznać emocje i uczucia, które towarzyszą podczas posiłków
Rekomendowane grupy żywności:
- rośliny strączkowe
- warzywa i owoce
- orzechy
- produkty pełnoziarniste
- nabiał
Rekomendowane diety hipokaloryczne:
- śródziemnomorska
- wegetariańska
- portfolio
- o niskim indeksie glikemicznym
- DASH
- nordycka
- częściowe zastępowanie posiłków
- stosowanie postów przerywanych
Rekomendowane zmiany w stylu życia:
- modyfikacja postaw
- zmiana odżywiania
- modyfikacja aktywności fizycznej
- edukacja
- nauka samokontroli
- wdrożenie farmakoterapii
- częste wizyty kontrolne
Przykłady składu diet rekomendowanych, wpływających korzystnie na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowegoa
Aktywność fizyczna1
- osobom z nadwagą i otyłością, podobnie jak wszystkim dorosłym, zaleca się regularną aktywność fizyczną (≥30–60 min wysiłku wytrzymałościowego ≥5×/tydz.), gdyż jest ona istotna dla utrzymania dobrego stanu zdrowia
- zaleca się także przeprowadzanie ≥2×/tydz. treningu siłowego obejmującego wszystkie grupy mięśniowe, co sprzyja utrzymaniu beztłuszczowej masy ciała i poprawie mobilności, a podczas redukcji masy ciała zapobiega utracie tkanki mięśniowej
- aktywność fizyczna poprawia bilans energetyczny organizmu i zaleca się ją wszystkim osobom z nadwagą lub otyłością w celu przyspieszenia redukcji masy ciała i zmniejszenia tkanki tłuszczowej, zwłaszcza trzewnej oraz tłuszczu ektopowego (np. tłuszcz wątrobowy i sercowy), do czego dochodzi nawet bez widocznego zmniejszenia masy ciała
- trening interwałowy o wysokiej intensywności może prowadzić do zwiększenia wydolności krążeniowo-oddechowej i skrócić czas potrzebny do osiągnięcia podobnych korzyści jak podczas ćwiczeń aerobowych o umiarkowanej intensywności
- regularne podejmowanie aktywności fizycznej przez dorosłych z nadwagą lub otyłością może sprzyjać nie tylko redukcji masy ciała, ale też zmniejszeniu ryzyka wystąpienia wielu chorób przewlekłych
Rodzaje i przykłady zalecanego wysiłku fizycznego (zgodnie z zaleceniami WHOa)
1. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na otyłość 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości
2. www.nfz.gov.pl/aktualnosci/