Co roku w Polsce udaru doświadcza ok. 70 tys. osób – od czasu reakcji osób postronnych zależy nie tylko zdrowie, ale i życie chorego. Im szybciej osoba po udarze zostanie przewieziona do szpitala i zostanie poddana leczeniu tym większe ma szanse na powrót do zdrowia. Bardzo często to nie godziny a nawet minuty decydują o tym, czy lekarzom uda się udzielić pomocy na czas. Nawet w sytuacji, gdy zareagują właściwie i od razu postawią dobrą diagnozę kierując pacjenta na salę operacyjną proces powrotu do zdrowia jest w niektórych przypadkach trudny i długotrwały.

Ile trwa rehabilitacja po udarze mózgu?

Ciężko jednoznacznie określić, jak długi będzie proces rekonwalescencji. Wszystko zależy od rozległości udaru. Już kilka godzin po zabiegu lekarz prowadzący stara się ocenić stan pacjenta i określić, jakie czynności mogą być wykonywane samodzielnie a których trzeba będzie uczyć się od nowa. Bywa, że chorzy mają problemy z połykaniem czy mówieniem – wtedy proces rekonwalescencji znacznie się wydłuża. Niezwykle ważne jest kontrolowanie pozycji, w której leży chory.

W obawie przed wystąpieniem odleżyn należy co 2-3 godziny zmieniać jego ułożenie. Taki sposób postępowania jest ważny również z innego powodu. Obciążając tylko jedną stronę ciała chory kształtuje patologiczne wzorce ruchowe, dlatego głównym celem rehabilitacji po udarze jest kształtowanie prawidłowego napięcia mięśniowego i zapobieganie przykurczom. Jeśli nie dopuścimy do wykształcenia nieprawidłowych wzorców ruchowych, rehabilitacja po udarze mózgu będzie przebiegała znacznie sprawniej. Dodatkowo w celach pomocniczych stosuje się również oklepywanie i masaże. Ta pierwsza metoda skutecznie zapobiega odleżynom, druga natomiast zapewnia prawidłowe ukrwienie tkanek w bezwładnych kończynach i odpręża zdrowe części ciała, cierpiące na skutek nieustannych przeciążeń (masaże należy jednak stosować dopiero po wyraźnym zaleceniu lekarza prowadzącego).

Rehabilitacja po udarze mózgu – metody terapii

Co jeszcze jest ważne? Jak najwcześniejsze pionizowanie pacjenta czynne (z jego pomocą) lub bierne (z wykorzystaniem stołu pionizacyjnego). Później następuje nauka prawidłowego siadania, obracania się na boki, wstawania czy chodzenia. Kinezyterapia, czyli ćwiczenia ruchowe (zazwyczaj wykonywane na sali gimnastycznej) powinna zacząć się tak szybko, jak to tylko możliwe. Dzięki temu pacjent małymi krokami będzie mógł zacząć wracać do normalnej sprawności. Ćwiczenia zaczynają się od przygotowywania do samodzielnego siedzenia. Przed rozpoczęciem terapii pacjent nie jest w stanie utrzymać się w postawie siedzącej – bez odpowiedniego podparcia przechyla się i wywraca. Zadaniem rehabilitanta jest więc stopniowe wzmacnianie mięśni posturalnych, umożliwiających utrzymanie się w siadzie. W Centrum rehabilitacji Kraków rehabilitujemy głównie metodami PNF i Bobath – dobieramy odpowiednie techniki, by efekty były widoczne jak najszybciej.

Błędy popełniane podczas rehabilitacji po udarze mózgu

Nieprawidłowo prowadzona terapia może przynieść skutek odwrotny do zamierzonego. Dlatego tak ważne jest, by prowadził ją doświadczony specjalista a pacjent w pełni stosował się do jego zaleceń. Kluczowym elementem jest też odpowiednia edukacja rodziny pacjenta. Członkowie rodziny ubierając czy karmiąc chorego nieświadomie mogą przyczyniać się do pogorszenia jego stanu. Dobrym przykładem będzie chociażby ciągnięcie za niewładną kończynę (to częsta przyczyna podwichnięć). Dlatego w trosce o prawidłową rekonwalescencję szkoleni są również ci, którzy będą doglądać chorego na co dzień. Bardzo często występującym błędem jest też nieprawidłowo wykonywane ćwiczenie z piłeczką. Chory pilnuje, by regularnie ją ściskać zupełnie lekceważąc wykonywanie ruchów chwytnych. Samo ściskanie powoduje ukształtowanie się tzw. szponiastej dłoni, co dodatkowo zwiększy spastyczność kończyny.